Thursday 22 September 2022

KHAWVEL ENG

KHAWVEL ENG 

-Lawma Ralte

        Matthaia 5:14-16  "Khawvel eng in ni e. Tlang chhipa khaw awm chu thuhruk theih a ni lo.  Miin Khawnvar halin hrai hnuaiah an dah ngai lo, a dahnaah an dah zawk thin; tichuan in chhunga mi zawng zawng a en thin. Chutiang bawkin in eng chu mi mit hmuhin eng rawh se, chutichuan in thil tih thatte an hmu ang a, in Pa vana mi an chawimawi thei ang."

        Hman lai Palestine rama an inchhung chu zimte, tukverh pakhat nei, thim ruih mai a ni a, tun lai angin Nawhalh a la awm lova, khawnvar hal mai a awlsam lo hle. An chhuah dâwnin an khawnvar hal alh sa chu chhem hlum lovin, hmun him, thil dang a kan kai theih lohna hmunah an dah ṭhin. Kan Bible-a Hrai hi hre lo kan awm tawh mai thei a, Kho tihna mai a ni.

        Johana 9:5 ah chuan Khawvela ka awm chhungin khawvel entu ka ni tiin Isuan a sawi a, Matthaia ziaka Khawvel Êng in ni a tih hian awmzia thui tak a nei thei. A hmasa berah chuan amah Isua ang tura min beiseina a ni. Hetih hunlai a Tlang chunga Isua thusawi ngaithlatu tan hian he tehkhin thu hi a fiah em emin a rinawm. Khatih hun laia Juda-te khan Jerusalem chu Jentail-te entu, Rabbi te pawh Israel-te entu tiin an sawi ṭhin a, chu an thu lar tak hmang chuan he tehkhin thu hi Isuan a sawi niin a rin theih. Isuan Khawvel eng in ni e a tih hian, Kei khawvel entu ka ni a, nangmahni in enna nei lo mah ula, ka êng ringa khawvel mite hmuha êng ve tur in ni a tihna tluk a ni.

        Êng hna pawimawh hmasa ber chu thil engpawh hmuh theih a pho lan a ni. Kan êng, Isua Krista kan anna, a rawng kan bawlna, a thu kan zawmna leh a tana nung kan nihna chu khawi hmunah pawh, tu tan pawha hmuh theihin kan nunin kan tarlang tur a ni. Signboard leh Hoarding hi tlan paha chhiar theih tura siam a ni ṭhin. Hetiang chiah hian kan Kristianna, rawngbawltu kan nihna hi thup bo mai lo a, Tlang chhipa khaw awm thuhruk theih a ni lo ang hian, kan hmelhriat loh, kan rawngbawl pui ni lo te bulah pawh hmuh theihin tarlan a ni tur a ni a tihna a ni.

        Eng hnathawh dang leh chu kaihruaitu  a ni a, khawvelah hian mi tam tak, mahni a kal ngaihna hre lo, kaihruaitu mamawh em em an awm, chung mite kaihruai a, an kawng tih en sak turin Krista êng keimahni a awm chu kan chhit sak a ngai ṭhin.

        Chang 16 a  in thil tih ṭhatte a tih a ṭha a tih hi, greek ṭawnga Kalos tih a ni a, chu chu Greek ṭawnga ṭha sawina dang Agathos nen a danglam hret a, Kalos hi chuan ṭhatna satliah mai lo deuh, mawina, ngainatawmna leh hlutna a keng tel thung. Hemi awmzia ber ni ta chu kan thil tih te chu a ṭha satliah mai tur a ni lo a, mi a hip anga, a ngainatawm anga, a hlu bawk tur a ni a tihna a ni.

        A khaikhawmna atan chuan Isua zuitu kan nih avangin, Isua nun ṭawmpui a, a êng chhi ve turin, nitin a kan khawsakna, kan chetvelna kawng tinrengah, Isua êng chu keimahni ah a êng ve tur a ni a, Krista tana kan sengkhawm theihna turin atana thil kan tih te chu midang tana eiawm tak leh, midang hip thei tak a ni tur a ni tih hian a khaikhawm theih awm e.

Tuesday 16 August 2022

Krista duhzawnga danglamna (Rom 12:1-2)

Krista duhzawnga danglamna

Rom 12:1-2

- Lawma Ralte

Rom lehkhathawn chanchin tawi:

    Rom khuaa mite hnena Tirhkoh Paula lehkhathawn hi kum AD 58/57 vela thawn nia ngaih a ni a, mithiam tam zawk chuan AD 58 niin an ngai. He lehkhathawn hi rinhlelh rual loha Paula thawn ngei a ni e an tih zinga mi niin, Rom khuaa kohhran ho hnena a thawn a ni. Hetih hun laia Rom kohhran te hi Juda leh Jentail inkawp an ni a, Jentail-te hi tam zawk tura ngaih an ni, kum AD 49-ah Emperor Klaudian Rom khuaa Juda zawng zawng a hnawtchhuak a, AD 52-a Klaudia thih hnuah Juda hote chu Rom khuaah hian an rawn let leh chauh a, chumi laia Rom kohhran mite chu Jentail-te an ni.

        Rom lehkhathawna chhinchhiah tlak tak awm chu, Siamthat kohhrante thurin innghahna pakhat “Rinna avanga thiam channa” chungchang, Martin Luthera’n  kohhran siamthat hna a thawh laia, sual ngaihdamna lehkha chungchang a beihna ber hi a ni awm e. Hetih hun lai hian Juda Kristiante chuan Isua Krista rinna avang chauha chhandam nih theihna hi an pawm tawh niin a lang a, amaherawhchu Jentail-te tana chhandam nih theihna kawng kha inhnialna awm thei tak a ni ta a, Serh an tan ve kher dawn em tih te, Juda hnamah sa an phun kher a ngai em tih leh, Abrahama thlah an nih ve kher angai lo em ni? tih te inhnialna a awm nasa hle a, Paula hian chiang taka rawn sawi fiahin, Isua Krista rinna avanga thiam channa hian chi leh hnam a thliar lova, a ring apiang tan a nih zia a rawn tichiang a ni. Chuvangin, kan zir tur chang pawh hi mi zawng zawng tana ziak anih zia a fiah thei awm e.

A bu chhung:

Rom lehkhathawn hi zir tham tak a ni a, a bu chhung hi hlawm lian tak pathumah a inthen fel a, hlawm khatna Bung 1-8 ah hian Pathian thu ril (Philosophy/Theology/Doctrine) hrang hrang fel taka ziakin a hrilhfiah a, Krista rin avanga thiam channa chu a laimu ah a dah theih awm e.

Hlawm 2-na ah hian Pathian hnam thlan Israel fate chungchang ziakin, Israel faten Messia an hai thute, khawngaihna avanga mi zawng zawng tana chhandamna kawng hawn anih dante ziakin, Israel hnam tun din lehna tur thuin a tlip a ni.

Hlawm 3-na hi Rom lehkhathawna a pawimawh lai leh harsa lai ber, Kristian nun inkaihhruaina a ni a, ringtu tam tak hian Rom  11 thleng hi chu kan pawm mai a, Bung 12 hi kal pelh harsa kan ti em em vek mai thin, chutih laiin a pawimawh lai tak leh kan mamawh em em a ni si. Rom 12-16 hi ringtu nuna harsa lai ber nimahse, kan mamawh leh kan tih ngei ngei tur hlir a ni a, chumi sawi hawnna atana 12:1-2 thu chauh pawh hi uluk taka zir chian tham a ni.

       12:1 “Chutichuan, unaute u, Pathian khawngaihna avang hian, inthawina nung leh, thianghlim leh, Pathian lawm tlak ni turin, in taksa chu inhlanah ka ngen a che u; chu chu in rawngbawlna awm reng a ni.”

  Chang 1-na ah hian thumal pawimawh tak tak kan hmu a, a hran te tein sawifiah dawn ila:

        Pathian khawngaihna avang hian:  Khawngaihna avang hian han tih kher lai hian awmzia a nei thuk hle a, Pathian tana inhlan tura a sawmna kawngah hian, mihring theihna leh finna, thianghlimna leh felna chuan awmzia a nei lo, khawngaihna avang chauha inhlan thei kan nih zia a rawn tarlang a ni.

        Inthawina nung: Thuthlung Hlui hunah leh Juda sakhuaah khan ran hmanga inthawina an uar em em a, sual then faina atan te, lawmthu sawina atan leh hun pawimawh apiangah Pathian hnena inhlanna atan inthawina an buatsaih thin, chu inthawina ah chuan ran chu a thi a, an hal ral thin, an sual simna tak tak awm si lo, thuawihna awm chuang si lo a inthawina kha Isaia ziakah pawh Pathianin a haw hle a ni tih kan hria. Helai changa inthawina nung hian a sawi awmzia chu, Pathian tana nung tura inpekna a ni. Inthawina sa chu thil dang atan hman a thiang lo angin, Krista tana nun kan hlan pum hlumna, a tana kan nun hman tawh zawkna hi helai changa Inthawina nung a tih awmzia zawk chu a ni.

        Thianghlim: Kaina leh Abela inthawina chungchang thuah khan Pathianin a lawm zawk kan hria a, Pathian laka rilru bawlhhlawh leh dikhlel tak pu chunga inhlanna hi a thianghlim lova, Pathianin a phut chu a tha ber leh rilru dam thlap, lawm tak chunga inhlanna a ni, chutiang anga lawm chunga, Pathian tana a tha ber pek duhna rilru chu thianghlim a tih chu a ni.

        Pathian lawm tlak: A tawng bul lamah leh Awze tawng lama kan en chuan, Pathian pawm theih emaw Pathian tilawm thei tihna a ni ber. Inthawina atana an hlan thinah khan Pathianin pawm chin a nei a, ran piangsual emaw, fuke kim lohna nei chi reng reng pawm a ni ngai lo. Ringtuten Pathian laka kan tihtheih sang ber chu Pathian tih lawm a ni, chu chu kan tum ber tur pawh a ni. Chu Pathian lawm tlak inthawina leh a tana inhlanna ah chuan, sual kai  taksa, fel lohna hlira khat mihring hian amah ngawtin Pathian a tilawm thei lo, chuvangin a chang tir lama a sawi angin, khawngaihna avangin rilru thianghlim tak pu chunga Pathian hnena inhlanna hi Pathian lawm tlak chu a ni.

        Taksa: Hei hian he kan thi thei taksa mai hi a sawi lo a, taksa, rilru leh thlarau inhlanna kim a phut a ni.

        Rawngbawlna: In rawngbawlna awm reng a ni tih hi, Mizo Bible lehlin tharah chuan, “In rawngbawlna dan tur tak a ni” tiin a dah a. Juda-te khan pawn lam hmuh theih thila rawngbawlna kha an dah lian thin hle a, helai chang pumpui khaikhawmna atana a hman nachhan ni a lang pawh, pawn lam hmuh theiha inhlanna mai piah lamah- taksa, rilru leh thlarau, a pum hluma inhlanna nena rawngbawl tur kan nih zia sawiin, khing a chunga kan sawi tak hrang hrangte khi Pathian rawng kan bawlna kawnga a kaihhruaina a nih thuin a tlip ta a ni. 

        Chang 2-na “He khawvel dan ang hian awm  suh ula; Pathian duh zawng, a tha leh, lawm tlak leh, that famkim chu in hriat fiah theih nan, in rilru a thara awmin lo danglam zawk tawh rawh u”

        He khawvel dan:  Tunlai dan ang zelin awm suh u a tihna a  ni ber. Chang 1:28 ah khan an duhzawngte ti tura, Pathian pawm theih loh thil ti tura an rilru thlaka Pathian an hawisan thu kan hmu a, chutiang anga hun a danglam anga danglam ve zel lo tur leh, nghet taka ding ngam tura a fuihna a ni. Kan tunlai khawvel nen pawh hian a inhmeh hle mai a, tunlaina hmanga Pathian thu her rem a, kan duh china Pathian thu pawh fan a, mahni nuam tih zawng anga zalen taka inher rem fo hi Pathian pawm zawng a ni hauh lo mai. LGBTQ chungchang leh inhnial theih thil hrang hrang, thu inchuh nasat em emna khawvelah kan awm a, mihring dikna leh chanvo chawisanna tuifawnin min chim hlup hlup a, heng thil thleng karah hian, kan innghahna ‘Bible in engtin nge a tih?’ tih hi kan inzawh hmasak ber tur leh, kan hawi lam tur chu a ni. 

        Rilru thar leh danglam: Helaia rilru thar leh danglam a sawi hi, thil awmsa siam thar emaw, hmel ngai pu chunga tuaitharna aiin, hmel danglam vek khawpa danglamna, thil siam thar sawina a ni. Pasaltha Vanapa chu mi thinchhe em em a ni a, mahse zaidam a zir a, pasaltha, zaidam vanga lar a lo ni ta ang khan, kan nihna hlui leh kan ngaihtuahna hlui kalsan a, thlir dan thara khawvel leh Pathian thlir chunga, kan nihna hlui hlip a, nihna thar “New identity” nei tura sawmna a ni. 

Chang 2-na a Pathian duh zawng, a tha leh lawm tlak leh that famkim tih hi chang 1-na ah hian chiang takin a sawi tawh a, chang 3-na hi chhiar thleng ila, a fiah leh zual awm e. Pathian in ama tana inhlan tura min duh dan leh min beisei dan hre fiah tur chuan keimahni kan danglam hmasak phawt a ngai tihna a ni ber. Khawvel mit a kan thlir chhung chuan kan hmuh dan a danglam thei lovang. 

Tlipna:

History subject nawm na em em chu, thil thleng vek tawh, danglam thei tawh lo kha, thlirna tarmit (perspective) hrang hrangin kan thlir a, mitdel rualin Sai an khawih a, an hriat dan a inang lo vek ang khan, kan thlirna tarmit a zirin kan thil hmuh leh hriat hi a danglam thei em em a, a hmaa kan hmuh loh leh hriat ngai loh te chiang zawk leh fiah zawkin kan hriat theih phah thin. Pathian duh zawng hre tur leh, a lawm zawng ti tur chuan keimahni zawk hian kan thlirna tarmit kan thlak a, mahni indah tha a, Pathian tana a pum hluma inhlan a, Krista tana kan danglam ngam a, tunlai loh ngam te kan zir hmasak phawt angai a ni. Isua duh dana awm hi khawvel awm chhung zawngin a tunlai reng dawn a ni

Sakawlh hi a hlauhawm em?

 

Sakawlh hi a hlauhawm em?

- Lawma Ralte  

(August 3, 2017)


    Thupuan bu ah hian Sakawlh chi hnih kan hmu a, Mizote hian Sakawlh hi kan buaipuiin kan ngaihven  hle mai si a, chuvangin Thupuan bua sakawlh awmzia hi kan hriat fiah a tul hle a ni. Sakawlh  hnuhnung zawk hi Khawmual atanga lo chhuak Sakawlh ani a. Zawlnei der anga sawi ani bawk a, tunlai hunah zawlnei hun a liam tawh a, Lei leh van a ral hnu thleng pawh a thil lo awm tur Lal Isuan a sawi lawk vek tawh avangin, zawlnei dang puan sak kan ngai tawh lo bawk a, helai a zawlnei tih hi rawngbawltu tiin thlak ta i la, tunlai hun nen chuan a inhmeh viau awm e. A mizia, a landan, a nih phung leh zei zia ka han chhiar a ka rilru a lo lang ta te ka han thai lang mai mai teh ang.

    1. Sakawlh hnuhnung zawk hi a hmasa zawk ang lo takin a hmel lan dan atang mai chuan a sualna awm reng reng hmuh theih ani lo. Tunlai ah pawh hian kan mizia leh lan dan mai atang chuan kan in teh sual fo chu anih tawh hi. Kan rama rukru lian ber ber te chu Biak In a Coat suit nen a tei lut ngam te an ni tawh a. Heng ho hi khawtlang  leh pawl tan pawh an tangkai phian duh a, sum leh pai an ui lem lo. Heng kan sawi rual hian mi tha tak tak, khawtlang tana tangkai, midik tak tak erawh chu kan la ngah hle tih erawh hria ila.

    2. Kristian politician, a khat tawk a Pathian hming lam thla zen mai, Kohhran leh Party duh dan a inkalh hlek a Kohhran nger to to thin, Kohhran mi an nih hre lek lo a Kohhran sawichhe chiam mai thin te kan ngah ta. Heng ho hi Kohhran a an nghehna aiin Party a an nghehna hi a thuk daih zawk. A chhan chu an tan Political Party leh Sawrkar hi, Tlang lawn mi ten Hrui (rope) an nunna chelhtu a an hmang ang maia an hman vang ani. Chatuan nunna pe theitu Pathian chenna Kohhran duhdan aiin, reilote hlimna pe a, contract ther hlo pe theitu leh, khawvel a reilote atana ropuina pe theitu Political Party chu an NUNNA emaw tiin meikawh in an tang tawh mai thin ani.

    3. Khing a chung a kan sawi mi chi hnih te khi Modern Sakawlh chu an ni. Sakawlh kan sawi hian International hi huap tir kan tum deuh kher thin a. Johana ziak a Sakawlh pawh hi an Tualchhung Sakawlh te an ni mai a. Keini pawh hian kan ramah Sakawlh hnuhnung zawk ang, Local Sakawlh hi kan kawl ve teuh mai. Fel awm ang takin an lang a, mi an hneh thei em em mai a, tawngkam an thiam a, an duhna ah chuan hrehawm pawh pawisa lo in midangte hnen turin an phi ruai thin. Heti taka chet an lakna chhan hi Krista tana sengkhawm lam ani lo, Political Party a an pute tihlawmna atan a ni. Mirethei kan reithei tual tual a, kan kawngchhe lutuk te chu hmuh kan in kawng chhe awm loh thu an tlangaupui ngam a, tu emaw tihdan takah “Mipuite hi khawngaih atan min tirethei ani”. Lal Isua ringtu tirethei a, ti duhdahtu te hi Sakawlh chu an ni mai. Heng kan ram a kan Sakawlh hmuh theihte nen hian Pathianni ah chuan Beramno ang maia thianghlimin Biakbuk khatah kan lawi lut leh tho thin.

    An chung a rorelna lek thei tu chu Pathian ani a, a hmanrua ah erawh chuan kan tang thei. Bum a kan awm lohna turin keimahni lam zawk hi kan inenfiah a, kan fimkhur angai ta hle mai. Hetiang reng kan nih chuan zawlnei ni hauh lo tan pawh Thim thuahhnih lo thlen tur thu hi a sawi lawk theih. Kan ram hruaitu te avang hian Thim thuahhnih hi kan tawng dawn. Mahse lo hlauh chiam tur ani lo ve, thim thuahhnih alo thlen hunah Lalpa ni alo thleng dawn zawk alo ni.  Zawlnei Amosa 5:18 leh 20 ah hian chiang takin kan hmu a. “Lalpa ni duhte u, in chung a pik e! Engatinge LALPA ni chu in duh? Eng ni lo vin thim a ni zawk e… LALPA ni chu eng ni lovin thim a ni dawn lo vem ni? Thim chhah leh eng reng reng pawh nei lovin?”.

Friday 5 August 2022

K-POP VS ZORAM PAVALAI

K-POP VS ZORAM PAVALAI

- Lawma Ralte


    Thawk khat laia Zoram Pavalai hla a rawn lar chiam lai khan, ṭhian hovin kha hla rawn lar thut nachhan kha kan sawi hova, chumi ṭuma ka ngaihdan ka sawi ve chu a hnuaia mi hi a ni. Vawiin ah Millenium Centre a K-Pop fans te thil tar vangin kan inhnial leh ta luai luai mai a, mizo mipa te hi kan Taliban mah mah deuh em aw ka ti fo ṭhin. European Football transfer boruak avanga Football fans te titi leh authawm hi kan nula te hian min dodal a, min sawi chhiat sak awm ka hre lem lo. Dik taka sawi chuan, hmeichhia aia nep zawk mipa, thuneitu leh lal zawk nih duh site avang hian hetiang boruak hi a rawn irh chhuak mai ṭhin niin ka hria

    "Cultural Resistance to Korean Music a nihna aimah a keimah a lo lian zawk chu, Patriarchal dominant sawh ngheh tumna vang a ni berin ka hria. Kan puh duh ṭalh chuan cultural resistance pawh a ni thei tho bawk.

    Mizo zinga K-pop ngaina, atchilh tu ho hi hmeichhia kum 12-35 inkar vel an ni tlangpui awm e. Heng ho hian an atchilh tih em chu a dik chiah lo mai thei, an ngaina em em ti ila a mawi mai thei. Heng ho hian Culture assimilation lam an ngaihtuah lova, mipa hmai fai ving veng, zei taka lam ṭhin te chu hmuhnawm an ti a, an Music leh dance move thlengin an tan ennawm hmuhnawm ber a ni tlat. Chutih laiin K-pop rau rauah pawh band chi hrang hrang an lo awm a, chungte chuan fans hran te te an lo la nei ve leh bawk. Hetiang chiah hian Western lam leh Asia ram lian ṭhenkhatte pawh K-pop Culture hian kum engemaw zat chu a chim hulh hulh a, kan nula te ang tho hian an buaipui ve hlawm.

    Mipa zingah K-pop Culture-in a nuai chu an lo awm anih pawhin uihum bak an awm lovang tih tur a ni. Enge kan buaipui? Mizo mipa 100 a 90 hian football kan ngaina ti ila kan sawi sual ka ring lo, K-Pop ang chiahin football ah pawh club hrang hrangin fans an nei a, kan nula ten K-pop an hriat hma khan mizo mipa zingah an fate hminga inkhel thiam hming sa ta an awm nawk. Mipa tena football kan atchilh a kan buaipui zia ngaihtuah hian, kan nula te hian an ngainat zawng hi an buaipui nep zawk ka ti hial. Pastor pakhat pawh Liverpool champion lawm nan a inphelh sek ringawt. Kan ṭan zawng club jersey chu neih ngei kan duh a, kan ha zak lo, kan nula te pawhin an sawisel lo. Tualchhung leh Indian football kal kana European football zunzamin min phuar na avanga mizo tlangval rual mahni ṭan lam tana ṭhahnem ngai tak maia kan han inhnial ṭhin hi kan nula te chuan an lo thlir liam mai mai.

    Tun hnaiah Blackpink leh BTS fans te Viewer ngah lamah an inel a, an thiam theih tawp chhuahin campaign an nei ve a, anmahni chhungah an inhnial a, an inbei ve laih laih a, kan hmu nual hlawm ang. Mizo mipa ten football vanga kan tih ṭhin ang tho kha kan hmeichhiaten an ngainat zawngah an ti ve ta a. A nghawng chhuah chu "Troll meme" a ni. Mizo hmeichhiaten an zalenna hmanga an ngainat zawng an au chhuahpui chu nem hniam tumin Mipa lam aṭangin Resistance a rawn chhuak a, a hmanrua atan Zoram Pavalai hla an rawn hmang ta mai chauh niin ka hmu."

Riangvaite Lalpa

Riangvaite Lalpa

(Krismas Thuchah)

                - Lawma Ralte


    Ram awptu lalberin chhiarpui neih a duh miau si a, ram dang mite awpna hnuaia kun mêk Juda hnamte chu anmahni khaw lamah, chhiarpui a hming ziak turin an haw sung sung mai a, Josefa leh a nupui Mari, nau hrin hun ṭuah tawh tak mai te pawh chu, an awmna Nazareth khua aṭanga Mel 90 zeta hla, Bethlehema hming ziak ve turin an kal a ṭul ta tlat. Tunlai ang nise zawng Helicopter emaw, Sumo hmangte in an kal anga, chawhma kal lek ani ngei ang. Mahse raipuar luah chung khan, Sabengtung chunga chuangin, ni engemaw zat kha nisa leh khawvawt hnuaiah an tum ram panin an kal angai ta si. Kan chhiarpui neih hun chu keini chhung tan chuan a va hun lo em ve aw an ti ve nauh nauhin ka ring ṭhin.
    
    Bethlehem an thleng a, khualbuk ah chuan an thleng ve ngei anih hmel. Greek ṭawnga a ziah danah hian an thlenin hi KATALUMA tih a ni, chu chu man chawia riah theihna hmun a ni tlat. Mahse chu hmuna an awm lai chuan Isua pian a lo hun ta, mi pahnih lenna ah khan mi pathum an leng ta lo. Kan tunlai nunah hian mi pahnih inkarah hian Isua hi a va leng lo nasa ṭhin tak em tiraw u, a suihzawmtu tur ber hi hnawk kan ti tlat ṭhin anih hi. Kha Khualbuk pawh khan Isua tel ve hma chuan Josefa leh Mari kha a mikhual ve mai a, Isua a lo pian takah erawh chuan an leng ta lo, khualbuk sira Ran In ah chuan an insawn angai ta. Lei leh van lalber lo piang chu Khualbuk kha tih ruah a, nuam taka awm tir zawk awm tak kha, Isua chawpin ran in lamah hnawl liam angai ta tlat.

    Mari rilru tur hi ka ngaihtuah chhunzawm a, Nazareth ah kha chuan lo hring ila aw a tih ve vawng vawng hi ka ring ṭhin. Mahse Pathian thil tum leh remruat chu dan theih ani si lo.

    Naupiang chibai buk tura lokal hmasa te lah chu, khatih hun laia khawtlangin mi hnuai hnung bera an ngaih leh an hmuhsit em em Beram vengtu, daipawm a riak mai mai ṭhinte an la ni leh zel a. Mari tan khan ava lungawi thlak dâwn loh tak. Mahse remruattu Maka chuan mak takin rem a ruat si. Chumi hnuah erawh Khawchhak Mifingte an lokal a, thilpek awmze nei tak tak an rawn pe ve ta thung.

    A pianna hmun leh a pian dan han en hian lei leh van lalber hi ava tlawm ngawih ngawih tak. Mahse chhan ṭha tak a nei si.

    Lal In ropui takah te lo piang se, keini hian Ṭhianṭha Isua kan ti ngam lovang, a pian hlim aṭang rêngin mi hnuaihnung berte ban phaka awmin, Beramputen chibai an buk chat a, Khualbukah pawh leng lovin ran inah nek chhuah an ni a, chanhai riangvai leh pachhiate dinhmun chu a pian hlim aṭang rengin a rawn chang nghal zat bawk a.

    Tupawh mai hian kan dinhmun milpuite hi kan ngaina in kan kawm ngeih vat ṭhin. Dinhmun hnuai hnung zawk leh pachhe zawkten, hei chu kan Isua a ni an tih theih tura Pathian chatuan remruat hi ava kual kawi thui tak. Khawvêla innghahna tur dang nei ve miah lo te tana Isua hlutna hi teh thiam chi a ni lo a, sawi fiah chi a ni hek lo a, a taka chan fiah chi zawk a lo ni.

    Hetiang anih mêk lai hian, mitin tana lokal Isua hi, rilru a inngaitlawm te hnenah hian a lo piang nawn fo ṭhin.

    Tlawm lutuka a lo pianna kha mak tiin van mipuite khan zanin angah khan lei lam an thlir vawng vawng hian ka ring ṭhin.

Kan hnena Pathian awm chu

 Kan hnena Pathian awm chu... (IMMANUELA)

(2020 Kumhlui thlahna thuchah)

- Lawma Ralte

    Pathian hruaina leh venna zarah kum 2020 chhunga ni tawp ber chu kan thleng ta reng mai. 2020 kumthar ni a Thupui thlan sa kha 'La zawh ngai loh kawng kan zawh dâwn' tih a ni. Chutah chuan kan la zawh ngai loh kawng Lalpa nena zawh a ṭul ziate, chu kawng kan zawh turah chuan kan hnenah Lalpa a awm dâwn tih leh, englai pawhin Lalpa mit chu kan chungah a fu reng a ni tih thu kan ngaithla anih kha.


  Zan lamah Chhungkuaa rawngbawl tih thupui kan ngaithla leh a, tu rawng nge kan bawl dâwn tih aṭangin Chhungkuaa Lalpa rawngbawl pawimawh zia kan ngaithla a, kan inkhawm theih loh tur thu leh chhungkuaa inkhawm kan neih bak inkhawm a rem dâwn loh thu hre lawksa ang hrimin thupui pawimawh em em pahnih, kan hun tawn nena inrem em em maiin kum bul kan ṭan a, hei hian Pathian remruatna fel zia leh fin zia, a mite min hmangaih zia a tarlang hle in ka hre ṭhin.

    Kan zawh ngai loh kawng chu kan zawh ta tak tak a, hripui avangin khawvel hmun hrang hrangah tukin thlengin mi 18,12,426 lai maiin nunna an chân a, Biak in khar a ni a, sumdawnna hmun leh puipunna hmun reng reng hun rei tak khar a ni ta bawk. Pathianni tuka Biak in dar ri inrawn tluk tlukna hmun Mizoram pawh a reh ruih a, fakhla sa thawm a reh ruih a, kan zawh ngai loh kawngah Lalpan min han hruai zet chu, Israel fate Jerusalem ngaia an rum ang maiin, Biak in ngaiin kan rum ta vawng vawng mai.
    
    He zawh ngai loh kawng kan zawhna lamtluangah hian, hloh tam tak kan nei anga, chân tam tak kan nei ang. Kan hloh tawh leh kan chân tâkte kan chhiar hian, lungngaihna leh hrehawmna bak kan chhiar chhuak lo, a aia ṭha beiseia hmalam kan panna kawnga kan ṭahna mittui luang hi, lawmna mittuiin a thual hunah chuan, kan hloh tawh leh kan chân tawhte avanga malsawmna kan dawn chhiar chungin, kan ṭahna ni te chu nui chungin kan la thlir kir ngei ang. Hei hi hringnun kalsiam atana khuanu duan a ni si.

    He kum harsa tak kan hman ral mêkah hian, mi nuai 18 chuang ten hrileng avanga nunna an chân mek lai leh, chu hri avanga rilru lama hliam na tak an tuar mek lai hian, kan hnena awm Pathian Immanuela avanga malsawmna kan dawn te, a hruaina kan dawnte hi thlir kir ila, Sam ziaktu in "I thlarau hnên ata hi khawiah nge ka kal ang? I hma ata hi khawiah nge ka tlan bo vang? Vanah han lawn ila, chutah chuan i awm si a: Seol-ah mutna siam ila, ngai teh, chutah chuan i awm bawk si a. Zing thla zârin, Tuifinriat tawp daihah va awm ila; Chutah pawh chuan i kutin mi hruai ang a, I kut ding lamin mi chelh dawn si a. "Thimin min khuh bo tlat se, Ka vêl eng hi zan thim ni se" ti mah ila; Thim pawhin i lakah chuan engmah a hliah lo va, Zan hi chhun angin a eng zawk a ni: I tan chuan thim leh eng hi thuhmun reng a ni." a lo tih angin, khang hunah khan kan hnenah Pathian a awm a ni tih hriain, lawm takin he kum hi thlah liam ila, rilru thar leh beiseina thar nen kum thar tur hi i hmuak ang u.

Ka Covid ve ta

 International Event lianah ka tel ve… (Ka covid ve ta)

- Lawma Ralte

(Nikhua a liam anga, hriatrengna bawm ata nek chhuah anih hnu pawha, kan hriatrengna bawm a khung nawn a nih leh theihna turin ziaka hnutchhiah ve hrim hrim hi a tulin ka hria)

    January 27, 2022, Ningani a ni a, ka chhungte zing tho chuan a hma zan lama na neuh neuh an neihte an sawi nak nak a, nachhawkna an han ei a, a reh ve leh mai avangin ngaih that lohna pawh an nei vak lo. Kei erawh ka ngaih a ngam lo, Pisa kai turin an insiam a, keia ngaih tha lo chuan in test phawt turin ka tilui a, tichuan thu awih takin, Pisa kai tura inring sa vek, Test zawha kal tlang mai tur chuan City Hospital lam an pan a, an reh vang vang mai a, ka ngaih a tha chiah tawh lo, dar 10:30 velah min rawn phone a, “Hei kan pass ve ve” an rawn ti ta mai, an awmdan an sawi atangin kei chuan ni ngei saa ka ngaih avangin mak pawh ka ti lem lo. Tichuan keipawh ka tlan phei ve leh a, mahse ka fail hlauh.

    Chhungkua mi pathum lek awmah keimah chauh ka him a, a nuam bik chuang miah lo. 4C a awm tawh lo a, in lamah fimkhur takin kana wm ho mai a, a fail awmchhun ta chu mahni inah khan ka chep lek lek zawk ni hian ka inhria a, mahse ka him tluan ka beisei viau avangin ka fimkhur ve hle thung a.
    
    Him emaw inti kha, Inrinni zing dar 3 vel atangin khawsik sang zet maiin min han man ve ta thung a, khawvawh vanglai pawha Blanket pakhat leh kekawr bul nen chauha mu thin kha, Zoram Dengchhuak kawr suit leh Blanket pahnih pawhin ka mu lum zo ta lo, a dang lak belh tur pawhin ka che peih ta der lo mai, ka khur hlawk hlawk a, zing dar 8 ah pawh vawt ka la ti em em mai a, a fail awm chhun ka nih miau avangin eirawngbawl turin kan tho tham tham a, a pass tawh sa pahnih lah chu hri in kai, in dam lo kan tih vang chauha dam lo awma awm an ni mai si a, an chaw ei a tui em em a, khawsik eih an nei bawk si lo. An natna chu an inhawlh pass tih chauh kha a nia, a fail zawk kha ka na ta fu mai si.

    Kan LLTF Chairman ka bia a, RTPCR nghak lovin RAT hmangin ka va inhawlh mai ange tiin ka tlan phei leh a, a nemnghehna chauh tur a ni bawk a, pass ve ngei inring sa ka ni a, ka rin ang chiah chuan ka pass ve ta. Tunah chuan Kaikim lawmman kan la thei ta tiin inah ka haw a, pass zinga pass chiang ber ka ni zui ta a, ka mu ta hle hle a, khawsik ka neih ve avangin ka taksa pawh a chau ve hman viau a, Inrinni zan phei chuan ka taksa na lutuk kha mut aiin din a nuam a, thut aiin tei kual te kha a nuam zawk a, Pathianni zanah phei chuan “Ral tawh mai se lei ninawm” tia ka lo zai tui em em thin kha ka inchhir lek lek hial mai. Ka muhil chiah hi ka phu dawrh a, ka harh leh nghal zel a, ka dang a ro huam huam mai a, hmmmm… Heart Attack ka nei ngei dawn a nih hi tiin ngaihtuahna a kal thui hman viau. Ka room kawngkhar pawh kalh ngam lovin, lo thi palh ta pawh ni ila, kawngka tichhe lo zawnga an luh theih nan tih te kha ka rilruah a lo awm hman pek a.

    Chuti taka mangang si chu Thawhtan zing a lo thlen chuan, lak bo ang hlauh hian ka na zawng zawng chu a reh leh ta vek thung a. Taksa a la zawi ve deuh e tih loh phei chu, vawksa thau ei tam vanga BP sang lek lek bak insawiselna engmah ka nei zui ta lo. Sawrkarin I dam an tih hun ni sarih kha ka nghak tan ngnar ngar a, tichuan February 6 khan kan chhungin kan zalen ve leh ta.

    Hri len tan tirh atanga Quarantine tawk tam ber zinga mi ka ni hialin ka ring a, chuti chung chuan mak takin kan him zel a, mahse Pathianin a hun takah, mahni in lama inenkawl theih hunah, hri leng a nat lutuk tawh loh hnuah, mite dinhmun hrethiam turte, min hmangaihtu an tam zia kan hriat nawn lehna turte in, International Event lian ber, Covid19 event ah tel vena remchang min siam sak a, Pathian remruatna hi a mak thin ngawt mai. Kan mamawh kan sawi hlek pawhin, tumahin a man an la duh lo mai a ni lo, kan mamawh tur nia an rin zawng zawng min rawn pe khawm a, kan mamawh kan sawi loh lutuk avangin mi pahnih phei chuan thinrimin min rawn hau lehling lawi a. Khatiang taka hmangaihtu kan nei a ni tih kan hriat nawn lehna tura Pathianin Covid19 kai ve min phal sak hi ka lawm a ni.

    Covid19 hri a len tirh atangin, ka himna tur hian ka la dil lo hrim hrim a, ka dil ber chu he hri leng karah hian midangte pui theitu ni turin min pui ang che tih a ni. Engkim hi kan ta a ni a, he hri leng pawh hi Pathian remtihna ngeia leng a ni tih ka pawm a, a chhe ber lo tawk palh pawh ni ila, Pathian remtih zawng anih chuan ka lawm zel ang tiin ka sawi thin. Mahse a chhe ber kan tawh phal lovin, a kut chak taka venhim tlatin kan awm a, engkimah a malsawmna, a hmangaihna leh khawngaihnate, hmuh hmaih rual lohin a lo lang thin.

KHAWVEL ENG

KHAWVEL ENG  -Lawma Ralte         Matthaia 5:14-16  "Khawvel eng in ni e. Tlang chhipa khaw awm chu thuhruk theih a ni lo.  Miin Khawnv...